Nếu có dịp ghé lên Tây Bắc, được thưởng thức những món ăn đậm hương vị vùng sơn cước này hẳn bạn sẽ không thể nào quên được món thịt trâu gác bếp. Món ăn đặc sản này người dân Tây Bắc thường dùng trong những bữa cơm đãi khách, dịp cỗ bàn hay ngày lễ tết bởi để có được những thớ thịt trâu săn chắc, dai dai lại đậm đà khó quên là cả một quy trình chế biến khá cầu kì. Có thể nói đây là món ăn nổi tiếng nhất của ẩm thực Tây Bắc. Món ăn mà chỉ gọi tên thôi đã đủ để đánh thức giác quan của những người từng được thưởng thức dù chỉ một lần.

NGUỒN GỐC ĐÍCH THỰC CỦA THỊT TRÂU GÁC BẾP

Thịt trâu gác bếp vốn là đặc sản của người Thái đen. Để có thể bảo quản và sử dụng thịt lâu dài họ đã nghĩ ra cách ướp thịt rồi treo lên gác bếp từ đó tạo nên một món ăn nổi tiếng đi vào lòng người.

Vùng núi Tây Bắc là nơi có những khu vực chăn nuôi rộng lớn. Những con trâu ở đây được chăn thả một cách tự nhiên, ăn cỏ tươi, uống nước suối, hàng ngày đi rừng, nên thịt ngọt mà chắc lại bổ dưỡng vô cùng. Nhờ thế mà những món ăn được chế biến từ thịt trâu đều có hương vị thơm ngon đặc biệt, trong đó không thể không nhắc đến cái tên thịt trâu gác bếp.

QUÁ TRÌNH TẠO RA MÓN THỊT TRÂU GÁC BẾP CÔNG PHU CỦA NGƯỜI DÂN TÂY BẮC

Cách làm đơn giản nhưng kì công, thịt trâu gác bếp hội tụ đủ cả sự tinh tế và mộc mạc. Người dân Tây Bắc chọn những phần thịt ngon ở vai, bắp của những con trâu khỏe mạnh. Phần thịt này vừa nạc lại vừa mềm. Sau khi đã chọn lựa kĩ càng họ cắt thịt thành những miếng dài dọc thớ dạng con chì và đem ướp với gia vị. Gia vị dùng để tẩm ướp là xả, gừng, tỏi, ớt khô và đặc biệt không thể thiếu hạt mắc khén – một loại gia vị đặc trưng của đồng bào dân tộc miền núi.

Thịt trâu sau quá trình tẩm ướp công phu người ta đem treo lên gác bếp hun khói cho khô. Bếp lửa của người Tây Bắc hầu như chẳng bao giờ nguội lạnh. Thịt trâu cứ thế hàng ngày được hun khô tự nhiên bởi bếp lửa, củi rừng, khói bếp. Miếng thịt trâu gác bếp nhìn bên ngoài đen đúa và có phần xấu xí nhưng khi ăn lại có hương vị đặc biệt khó quên.

NHỮNG CÁCH THƯỞNG THỨC THỊT TRÂU GÁC BẾP

Món thịt gác bếp này có thể chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như nướng, hầm hoặc nấu nhưng phổ biến nhất vẫn là xé nhỏ vắt thêm ít chanh tươi rồi chấm với tương ớt hoặc chẳm chéo. Thưởng thức mỗi thớ thịt trâu bạn đều cảm nhận được trọn vẹn cái vị dai dai, mềm mềm lại cay cay, ngọt ngọt và thoang thoảng mùi khói bếp thân quen mà quả thực không thể thưởng thức ở đâu cái hương vị thịt trâu gác bếp độc đáo thế ngoài Tây Bắc. Miếng thịt trâu bên ngoài màu thẫm nhưng khi xé ra bên trong lại hồng hào, tươi tắn đầy lôi cuốn. Tưởng tượng ngày Tết mà có món ăn này ngồi nhâm nhi với người thân bạn bè với chút rượu nồng thì còn gì tuyệt hơn, ăn kèm món lạp xưởng gác bếp béo ngậy thì còn tuyệt hơn nữa.

Thịt trâu gác bếp được hun khô bởi khói có thể giữ được khá lâu mà vẫn nguyên hương vị ban đầu, vì vậy còn được gọi là thịt trâu hun khói. Người dân Tây Bắc cứ để thịt trên gác bếp và lấy xuống dùng dần cả năm trời mà không cần dùng chất bảo quản. Nếu mua thịt trâu gác bếp về nhà, bạn có thể để trong ngăn đá tủ lạnh đến vài tháng.

Trong số các món ăn được coi là đặc sản của Tây Bắc thì thịt trâu gác bếp là cái tên đứng đầu. Món ăn giản dị nhưng thơm ngon tuyệt vời này đã dễ dàng chinh phục trái tim của biết bao người, kể cả những người sành ăn nhất. Có thể nói, thịt trâu gác bếp đã làm nổi bật tinh hoa ẩm thực Tây Bắc và góp phần làm nên sức cuốn hút cho vùng đất hoang sơ, giản dị này.